ನವದೆಹಲಿ: ಭಾರತದ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಲಿಥಿಯಂ ನಿಕ್ಷೇಪವನ್ನು ಖಾಸಗಿ ವಲಯಕ್ಕೆ ತೆರೆಯುವ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಶುಕ್ರವಾರ ಗಣಿ ಮತ್ತು ಖನಿಜ (ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ) ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಸೂದೆ, 2023 ಅನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು.
ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ವಾಹನಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟರಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಬಳಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುವಾದ ಲಿಥಿಯಂ ಮತ್ತು ಇತರ ಐದು ಪರಮಾಣು ಖನಿಜಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿತ ವರ್ಗದಿಂದ ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಸೂದೆ ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತದೆ. ಇದು ಖಾಸಗಿ ವಲಯಕ್ಕೆ ಚಿನ್ನ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳಿಯಂತಹ ಆಳವಾದ ಖನಿಜಗಳನ್ನು ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಯಿದೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ 12 ಪರಮಾಣು ಖನಿಜಗಳನ್ನು ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಘಟಕಗಳ ಪರಿಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಕಾಯ್ದಿರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ಆರು ಪರಮಾಣು ಖನಿಜಗಳಾದ - ಲಿಥಿಯಂ, ಬೆರಿಲಿಯಮ್, ನಿಯೋಬಿಯಂ, ಟೈಟಾನಿಯಂ, ಟ್ಯಾಂಟಲಮ್ ಮತ್ತು ಜಿರ್ಕೋನಿಯಮ್ - ಖಾಸಗಿ ವಲಯದವರಿಗೆ ತೆರೆಯುತ್ತದೆ.
"ಈ ಖನಿಜಗಳು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಉದ್ಯಮ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್, ಸಂವಹನ, ಶಕ್ತಿ ವಲಯ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ಬ್ಯಾಟರಿಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ನಿವ್ವಳ-ಶೂನ್ಯ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಬದ್ಧತೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿವೆ. ಈ ಖನಿಜಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಿದಾಗ, ಈ ಖನಿಜಗಳ ಪರಿಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಖಾಸಗಿ ವಲಯಕ್ಕೂ ತೆರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಈ ಖನಿಜಗಳ ಪರಿಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ, ”ಎಂದು ಮಸೂದೆಯ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರಣಗಳ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
ಕೇಂದ್ರ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಮತ್ತು ಗಣಿ ಸಚಿವ ಪ್ರಹ್ಲಾದ್ ಜೋಶಿ ಅವರು ಮಸೂದೆಯಲ್ಲಿನ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬದಲಾವಣೆ ತರಲಿವೆ. ಬೀಚ್ ಮರಳಿನ ಖನಿಜಗಳ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ - ಇಲ್ಮೆನೈಟ್, ರೂಟೈಲ್, ಲ್ಯುಕೋಕ್ಸೆನ್, ಗಾರ್ನೆಟ್, ಮೊನಾಜೈಟ್, ಜಿರ್ಕಾನ್ ಮತ್ತು ಸಿಲ್ಲಿಮನೈಟ್ - ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಿಡಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಲು ಸಚಿವರು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.
ಈ ಕುರಿತು ಪತ್ರಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ ಆರ್ಎಸ್ಪಿ ಸದಸ್ಯ ಎನ್ಕೆ ಪ್ರೇಮಚಂದ್ರನ್, ಬೀಚ್ ಸ್ಯಾಂಡ್ ಖನಿಜ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಗೆ ಖಾಸಗಿಯವರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡದಂತೆ ಈ ಹಿಂದೆಯೂ ಹಲವು ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ವಹಿಸಿದ್ದು, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತೆಗೆ ಗಂಭೀರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲಿದೆ. ಮಣಿಪುರದ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳ ಘೋಷಣೆಗಳ ನಡುವೆಯೇ ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.