ಅಣಕು ಮತಯಂತ್ರ ವಿವಾದ: ದುರುದ್ದೇಶಪೂರಿತ ಉದ್ದೇಶವೇ?

              ತಿರುವನಂತಪುರಂ: ಅಣಕು ಮತದಾನದ ವೇಳೆ ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಮುದ್ರಣದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮತಗಳು ಬಿದ್ದಿರುವುದರ ಹಿಂದೆ ಷಡ್ಯಂತ್ರ ಅಡಗಿರುವ ಶಂಕೆ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ.

            ಬಿಜೆಪಿಯ ಗೆಲುವಿಗೆ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮತಯಂತ್ರವೇ ಕಾರಣ ಎಂದು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮತ್ತು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ದೂರುತ್ತಿವೆ. ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಆಧಾರ ರಹಿತ ಆರೋಪ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದ್ದರೂ ಬಿಜೆಪಿ ವಿರೋಧಿ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ದೊಡ್ಡ ಸುದ್ದಿ ನೀಡುತ್ತಿವೆ.

             ಬಳಿಕ ನಡೆದ ಅಣಕು ಮತದಾನದ ವೇಳೆ ಕಾಸರಗೋಡಿನಲ್ಲಿ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನಡೆಸಿದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ತಪಾಸಣೆ ವೇಳೆ ಮುದ್ರಿಸದೇ ಇದ್ದ ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಚೀಟಿ ಹೊರಬಿದ್ದಿದೆ. ಇದು ಇತರ ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಸ್ಲಿಪ್‍ಗಳಿಗಿಂತ ಉದ್ದವಾದ ಸ್ಲಿಪ್ ಆಗಿದೆ. ಅಣಕು ಮತದಾನದ ವೇಳೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಚೀಟಿ ಸಿಕ್ಕಿರುವುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಆದರೂ ವಿವಾದವು ಚುನಾವಣೆಯ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಯನ್ನು ನಾಶಮಾಡಲು ಮಾತ್ರ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು. ಪತ್ತನಂತಿಟ್ಟ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಇಂತಹದ್ದೇ ಘಟನೆ ನಡೆದಿದೆ. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಚೀಟಿ ಪ್ರಿಂಟ್ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದೇ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಅಣಕು ಮತದಾನ ನಡೆಸಿರುವ ಶಂಕೆ ಬಲವಾಗಿದೆ.

           ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮತಯಂತ್ರದ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಯನ್ನು ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಡಲು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ಹಲವು ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿತ್ತು. ಯಾರಾದರೂ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು ಅದರ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ದೋಷಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಯಾವುದೇ ಲೋಪವನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಈ ಕುರಿತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡಿದ್ದರೂ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರಕರಣದ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ದಿನವೇ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಪ್ರಿಂಟ್ ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮತ ಚಲಾವಣೆಯಾಗಿರುವ ಸುದ್ದಿ ಬಂದಿರುವುದು ಅನುಮಾನಕ್ಕೆ ಎಡೆಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದು, ಕೂಡಲೇ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಮತಯಂತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅನುಮಾನ ಬೇಡ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದೆ.

ಮತ ಯಂತ್ರಗಳು ಸುರಕ್ಷಿತವೇ?:

ಅಂತೂ ಘಟನೆ ಅನುಮಾನಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.  ನೂರು ಪ್ರತಿಶತ ಖಚಿತವಾದ ಭಾರತೀಯ ಮತದಾನ ಯಂತ್ರಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಭಾರತ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಕಾಪೆರ್Çರೇಷನ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೋರೇಷನ್ ಮೂಲಕ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.

             ನಾಮಪತ್ರ ಸಲ್ಲಿಕೆ ಮುಗಿದ ಬಳಿಕ ಎಲ್ಲ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ಏಜೆಂಟರನ್ನು ಒಂದೇ ಕಡೆ ಕರೆಸಿ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ನೀವು ಮೂರು ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ನೋಡುತ್ತೀರಿ ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ಪಕ್ಷಗಳು, ಗುರುತಿಸಲಾಗದ ನೋಂದಾಯಿತ ಪಕ್ಷಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರರು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದರಲ್ಲೂ ಹೆಸರಿನ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಕ್ರಮವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಪ್ರಕಾರ, ಆದೇಶವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಲೆಟ್ ಯೂನಿಟ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಟಿಕ್ಕರ್ ಅನ್ನು ಅಂಟಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೊದಲ ಸ್ವಿಚ್‍ನಲ್ಲಿ ಯಾವ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯ ಸ್ಟಿಕ್ಕರ್ ಅನ್ನು ಹಾಕಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಮತ ಯಂತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದಾಗ ನಿರ್ಧರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಪ್ರತಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ಹೆಸರನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ.

           ಚುನಾವಣಾ ಏಜೆಂಟರ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮತಯಂತ್ರಗಳ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದು, ಪ್ರತಿ ಸ್ವಿಚ್ ಪ್ರೆಸ್‍ನಲ್ಲಿ ಮತಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ದಾಖಲಿಸಬಹುದು. ಅಣಕು ಮತದಾನ ಮತ್ತು ಅಣಕು ಎಣಿಕೆ ನqಯುತ್ತದೆ. ಇದಾದ ಬಳಿಕ ಮತಗಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

           ಚುನಾವಣೆಯ ಹಿಂದಿನ ದಿನ, ಪ್ರತಿ ಬೂತ್‍ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಅಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ತಂಡಕ್ಕೆ ಅವರು ಮತಯಂತ್ರದ ದಕ್ಷ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಪ್ರತಿ ಬೂತ್‍ನಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ಏಜೆಂಟರ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಮತದಾನದ ರಿಟರ್ನ್, ಅಣಕು ಮತದಾನವನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊದಲು ನಿಯಂತ್ರಣ ಘಟಕದಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ಕೌಂಟರ್‍ನಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿರುವ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಕ್ಲಿಯರ್ ಬಟನ್ ಒತ್ತುವ ಮೂಲಕ ಶೂನ್ಯಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದು ಸರಿಯಾಗಿದೆಯೇ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಎಣಿಕೆ ಸ್ವಿಚ್ ಅನ್ನು ಒತ್ತಲಾಗುತಯ್ತದೆ. ಎಲ್ಲವೂ ಶೂನ್ಯ ಎಂದು ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ಏಜೆಂಟರಿಗೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ ಎಲ್ಲಾ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಿಗೆ 10ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮತಗಳು ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿ ಚಲಾವಣೆಯಾದ ನಂತರ ಕೌಂಟರ್ ಒತ್ತುವ ಮೂಲಕ ಅಣಕು ಎಣಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಪಷ್ಟ ಸ್ವಿಚ್ ಅನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಒತ್ತುವುದರಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ಕೌಂಟರ್ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಶೂನ್ಯಕ್ಕೆ ಮರುಹೊಂದಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಮನವರಿಕೆಯಾದ ನಂತರ, ಸ್ಪಷ್ಟ ಮತ್ತು ಎಣಿಕೆ ಸ್ವಿಚ್‍ಗಳನ್ನು ಸೀಲ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸೀಲ್ ಅನ್ನು ಏಜೆಂಟ್‍ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಹಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

              ನಂತರ ನಿಜವಾದ ಮತದಾನ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಮತದಾರರು ನೋಂದಣಿಗೆ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಘಟಕದ ಚುನಾವಣಾ ಅಧಿಕಾರಿ ಸ್ವಿಚ್ ಅನ್ನು ಫ್ಲಿಕ್ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮತದಾನಕ್ಕಾಗಿ ಬ್ಯಾಲೆಟ್ ಯೂನಿಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಬ್ಯಾಲೆಟ್ ಯೂನಿಟ್ ಮೇಲೆ ಹಸಿರು ದೀಪ ಬೆಳಗುತ್ತದೆ. ಈಗ ಮತದಾರ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಬಹುದು. ಆಯ್ಕೆಯ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯ ಸ್ವಿಚ್ ಮೇಲೆ ಬೆರಳನ್ನು ಒತ್ತಿದಾಗ, ಮತವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ 

         ಇದಾದ ಬಳಿಕ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ಸ್ಮೃತಿಯಲ್ಲಿ ಶೇಖರಣೆಯಾಗಿರುವ ಮತಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗುವುದು. ಮತದಾರರು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ನೀವು ಬೀಪ್ ಶಬ್ದವನ್ನು ಕೇಳದಿದ್ದರೆ, ನೀವು ಮತ ಚಲಾಯಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂದರ್ಥ.

           ಇದಲ್ಲದೇ ವೋಟರ್ ವೆರಿಫೈಡ್ ಪೇಪರ್ ಆಡಿಟ್ ಟ್ರಯಲ್ (ವಿವಿಪಿಎಟಿ) ಎಂಬ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೂ ಇದೆ. ಕೆಲವು ಸೆಕೆಂಡ್‍ಗಳ ನಂತರ ಅದನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಠೇವಣಿ ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಹಸ್ತಚಾಲಿತ ಮತಯಂತ್ರದಂತೆಯೇ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಮತದಾನದ ಸಮಯದ ನಂತರ, ಈ ಕಾಗದದ ಮತಪತ್ರಗಳನ್ನು ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿ ಎಣಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚಲಾವಣೆಯಾದ ಒಟ್ಟು ಮತಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ನೀವು ನೋಡಬಹುದು. ಏಜೆಂಟರಿಗೂ ಅದನ್ನು ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಡಬೇಕು. ಅದರ ನಂತರ, ಏಜೆಂಟರು ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಸೀಲಿಂಗ್ ಮಾಡಲು ಬಳಸುವ ಕಾಗದದ ಸೀಲುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅದರ ನಂತರ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ಏಜೆಂಟರು ಸಹಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈಗ ಯಾರೂ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಮುರಿಯದೆ ಯಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಏನನ್ನೂ ಬರೆಯಲು ಅಥವಾ ಸಂಪಾದಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಅದರ ನಂತರ ಈ ಮೊಹರು ಮಾಡಿದ ಯಂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಕಾಗದಗಳನ್ನು ಸ್ಟ್ರಾಂಗ್ ರೂಂನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

           ಮತ ಎಣಿಕೆಯ ದಿನದಂದು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಏಜೆಂಟರ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಯಂತ್ರದ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡುವವರು ಪೇಪರ್ ಸೀಲ್‍ನಲ್ಲಿರುವ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಮತದಾನದ ದಿನದಂದು ದಾಖಲಾಗಿರುವ ಸಂಖ್ಯೆಯೇ ಮತ್ತು ಏಜೆಂಟರ ಸಹಿ ಸರಿಯಾಗಿದೆಯೇ ಎಂದು ಪರಿಶೀಲಿಸಬಹುದು. ಅದರ ನಂತರ, ಸೀಲ್ ಮುರಿದು ಬೆರಳನ್ನು ಯಂತ್ರದ ಎಣಿಕೆ ಸ್ವಿಚ್ನಲ್ಲಿ ಒತ್ತಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಪಡೆದ ಮತಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ನಂತರ ಆ ಯಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿ ದಾಖಲಾಗಿರುವ ವಿವಿಪ್ಯಾಟ್ ಪೇಪರ್ ಮತಗಳನ್ನೂ ಎಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪೇಪರ್ ಬ್ಯಾಲೆಟ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯು ಪಡೆದ ಮತಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಒಂದೇ ಆಗಿರುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.