ತಿರುವನಂತಪುರ: ಶಾಲಾ ಕಲೋತ್ಸವಗಳು ತೀವ್ರ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಒಳಗಾಗಬೇಕು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಖಾದರ್ ಸಮಿತಿಯ ಎರಡನೇ ವರದಿಯಲ್ಲಿನ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಎಲ್ಲಾ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸಲು ಕಲೋತ್ಸವ ಬೆಳೆದು ಸವಾಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮಂತರು ಮಾತ್ರ ಭಾಗವಹಿಸಬೇಕಾದ ಸ್ಥಿತಿ ಇದೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.
ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕøತಿಕ ವಿನಿಮಯಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಮುಖ್ಯ ಸಲಹೆಯಾಗಿದೆ. ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳು ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳಬೇಕು. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಎಂಬ ಎರಡು ಹಂತದ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಿದ್ದರೆ ಸಾಕು. ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ಹೈಯರ್ ಸೆಕೆಂಡರಿ ಇತ್ಯಾದಿ ವಿಶೇಷ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿಭಾಗದ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಪಂಚಾಯತ್ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸಬೇಕು.
ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಛೇರಿಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ದೃಶ್ಯಕಲೆ ಮತ್ತು ಶ್ರಾವ್ಯ-ದೃಶ್ಯಕಲೆಗಳನ್ನು ಒಂದು ಘಟಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಶ್ರಾವ್ಯ-ದೃಶ್ಯಕಲೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಘಟಕವಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಕಲಾ ಉತ್ಸವಗಳನ್ನು ನಡೆಸಬೇಕು. ಗ್ರೇಸ್ ಮಾರ್ಕ್ ಪ್ರಭಾವವೇ ಕಲಾ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಸ್ಪರ್ಧೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. ಈಗಿನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಧನವನ್ನು ಮರುಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕು ಎಂದೂ ಆಯೋಗ ಸೂಚಿಸಿದೆ.
ಕಂದಾಯ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಿಂದ ಆಡಳಿತ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಜನರಿಗೆ ಮನವರಿಕೆಯಾಗಿಲ್ಲ. ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ಆಡಳಿತವು ಡಿಜಿಇ ಕಚೇರಿಯ ಉಸ್ತುವಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಕಂದಾಯವನ್ನು ಜಿಲ್ಲಾ ಶಿಕ್ಷಣಾಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಬೇಕು. ಸಮಿತಿಗಳು ಸಹ ಶಿಕ್ಷಕರ ಸಂಘಗಳನ್ನು ವಿಭಜಿಸುವ ಪರಿಪಾಠವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಕಲೋತ್ಸವಗಳು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಬಹುದು.
ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಪೋಷಕರು ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಡುವಿನ ಅನಪೇಕ್ಷಿತ ಪೈಪೆÇೀಟಿ ಮತ್ತು ಅನಾರೋಗ್ಯಕರ ಪೈಪೆÇೀಟಿಗಳಿಗೆ ಇದು ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ತಪ್ಪು ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ಶಾಲಾ ಹಂತದಿಂದಲೂ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಹಲವಾರು ಹಂತದ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳು ಮತ್ತು ದಾವೆಗಳ ಮೂಲಕ ಕಲಾ ತಜ್ಞರ ತೀರ್ಪುಗಳು ಅಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿವೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಮೇಳಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾದ ಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ ನಡೆಸಲೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ವರದಿ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಟೀಕಿಸಿದೆ.