ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಡ್ಯಾಮ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಚೀನಾ! ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ಆಗುವ ಪರಿಣಾಮ ಏನು ಗೊತ್ತಾ?

ಡಿಸೆಂಬರ್ 25 ರಂದು, ಟಿಬೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಯಾರ್ಲುಂಗ್ ತ್ಸಾಂಗ್ಪೊ (ಅಥವಾ ಜಾಂಗ್ಬೋ) ನದಿಯ (River) ಮೇಲೆ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ (Hydropower) ಯೋಜನೆಯ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಚೀನಾ ಅನುಮೋದಿಸಿದೆ. ಅಣೆಕಟ್ಟು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ 60,000 MW ಯೋಜನೆಯು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆಯಾಗಿ ಮಧ್ಯ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ (China) ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿರುವ ತ್ರೀ ಗಾರ್ಜಸ್ ಅಣೆಕಟ್ಟಿಗಿಂತಲೂ (Dam) ಮೂರು ಪಟ್ಟು ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.

ಟಿಬೆಟ್‌ನಿಂದ, ಯಾರ್ಲುಂಗ್ ತ್ಸಾಂಗ್ಪೊ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ನದಿಯನ್ನು ಸಿಯಾಂಗ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ, ಇದು ದಿಬಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಲೋಹಿತ್‌ನಂತಹ ಉಪನದಿಗಳಿಂದ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಇದನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನದಿಯು ನಂತರ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿಗೆ ಸೇರುತ್ತದೆ.

ಯಾರ್ಲುಂಗ್ ತ್ಸಾಂಗ್ಪೊದಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಯೋಜಿಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಮಾಣದ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆಯು ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು, ಅವರ ಜೀವನೋಪಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು ಎಂಬ ಕಳವಳ ಕೂಡ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ.

ಯಾರ್ಲುಂಗ್ ತ್ಸಾಂಗ್ಪೋ ಯೋಜನೆ ಎಂದರೇನು?

ಈ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಯೋಜನೆಯು ಚೀನಾದ 14 ನೇ ಪಂಚವಾರ್ಷಿಕ ಯೋಜನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 300 ಶತಕೋಟಿ kWh ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಯೋಜನೆಯ ವೆಚ್ಚವನ್ನು USD 137 ಶತಕೋಟಿ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆಯಾಗಿರಲಿದೆ ಎಂದು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ತಕ್ಷಶಿಲಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಜಿಯೋಸ್ಪೇಷಿಯಲ್ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ವೈ ನಿತ್ಯಾನಂದಂ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

ಹಣದ ಹಂಚಿಕೆ, ನದಿ ಕಾಲುವೆಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಸಣ್ಣ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಮತ್ತು ನದಿ ಹರಿವಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಭೂ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು, ಯೋಜನೆಯು ಸುಧಾರಿತ ಯೋಜನಾ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಗೋಚರಿಸುವ ನಿರ್ಮಾಣ ಪ್ರಗತಿಯು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಅನುಸರಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ ಎಂದು ಡಾ ನಿತ್ಯಾನಂದಂ ಹೇಳಿದರು.

ಚೀನಾ ಈ ಬೃಹತ್ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಏಕೆ ಬಯಸುತ್ತದೆ?

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಇಂಧನ ಮೂಲಗಳಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯಲು ಮತ್ತು 2060 ರ ವೇಳೆಗೆ ನಿವ್ವಳ ಇಂಗಾಲದ ತಟಸ್ಥತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಅಣೆಕಟ್ಟು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಚೀನಾ ಹೇಳಿದೆ.

ಯಾರ್ಲುಂಗ್ ತ್ಸಾಂಗ್ಪೊ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ - ಎತ್ತರದ ಪರ್ವತಗಳಿಂದ ಅದರ ಕಡಿದಾದ ಮೂಲವು ಗಮನಾರ್ಹ ಹರಿವಿನ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಖಾತ್ರಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಡಾ.ನಿತ್ಯಾನಂದಮ್ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಅಣೆಕಟ್ಟಿನಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ನೀರು ತೀವ್ರವಾದ ಪರಿಸರ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ನೀರಿನ ಬೃಹತ್ ಸಂಗ್ರಹವು ಭೂಕಂಪಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಎಂದೂ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ

ಹಾಗೂ ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಇದು ನದಿಯ ರೂಪವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಒಂದು ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಜುಲೈ 2023 ರಲ್ಲಿ ತಕ್ಷಶಿಲಾಗೆ ಬರೆದ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.

ಭಾರತಕ್ಕೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾಳಜಿಗಳೇನು?

ಅಣೆಕಟ್ಟು (ಅಥವಾ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳು) ಚೀನಾದಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ನೀರಿನ ಹರಿವಿನ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು ಎಂದು ತಿಳಿಸಿರುವ ನಿತ್ಯಾನಂದ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಬಹುಪಾಲು ನೀರು ಟಿಬೆಟ್‌ನಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ.

ಕೃಷಿಗೆ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾದ ಹೂಳು ಹರಿವು ಅಡಚಣೆಯಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ನದಿಯ ಹರಿವಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಸ್ಥಳೀಯ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು.

ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಪ್ರಪಂಚದ ಅತ್ಯಂತ ದುರ್ಬಲವಾದ ಮತ್ತು ಭೂಕಂಪ ಪೀಡಿತವಾಗಿದೆ. 2004 ರಲ್ಲಿ ಭೂಕುಸಿತವು ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಬಳಿ ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿ ಗ್ಲೇಶಿಯಲ್ ಪರೇಚು ಸರೋವರವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡ ಅವರು, ಚೀನಿಯರು ಭಾರತವನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸಿದ ನಂತರ, ಸರೋವರದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಪ್ರತಿದಿನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಜೂನ್ 2005 ರಲ್ಲಿ ಸರೋವರವು ಒಡೆದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ನೀರನ್ನು ಸಟ್ಲೆಜ್‌ಗೆ ಕಳುಹಿಸಿತು, ಆದರೆ ಸಮಯೋಚಿತ ಸಮನ್ವಯ ಮತ್ತು ಯೋಜನೆ ಹಾನಿಯನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.

ವಿಪತ್ತುಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು, ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಮನ್ವಯ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ವಿನಿಮಯ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿರುವ ಅವರು, ಮೆಕಾಂಗ್ ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ, ಚೀನಾವು 12 ದೊಡ್ಡ ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದು, ಕೆಳಗಿರುವ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಋಣಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.